Το Πρόγραμμα Σπουδών της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης έχει διαρθρωθεί στη βάση των ενιαίων σπουδών πενταετούς διάρκειας. Το μοντέλο των ενιαίων πενταετών σπουδών με δίπλωμα μεταπτυχιακού επιπέδου μπορεί να αποτελέσει στρατηγική επιλογή της Σχολής, καθώς εξασφαλίζει αφενός τη θεμελίωση των σπουδών σε ισχυρό θεωρητικό και τεχνολογικό υπόβαθρο και αφετέρου την εμβάθυνση των διπλωματούχων σε τεχνολογικά αντικείμενα του κλάδου. Τόσο το ισχυρό υπόβαθρο, όσο και η εμβάθυνση αποτελούν απαραίτητα εφόδια για την άσκηση του επιστημονικά και τεχνολογικά απαιτητικού, και κοινωνικά υπεύθυνου επαγγέλματος του Μηχανικού Ορυκτών Πόρων. Το δίπλωμα του Μηχανικού Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης αναγνωρίζεται (ΦΕΚ 3987/14-9-2018 τ.Β’) ως ενιαίος και αδιάσπαστος τίτλος σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου (Integrated master) και εντάσσεται στο επίπεδο 7 του Εθνικού και Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Οι απόφοιτοι της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων εγγράφονται στο Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας και έχουν κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα (ΦΕΚ 187/5-11-2018 τ.Α’) που σχετίζονται τόσο με τα αντικείμενα εξειδίκευσης της Σχολής (Άρθρο 14) όσο και με τα κοινά αντικείμενα της επιστήμης των μηχανικών (Άρθρο 2).
Από την έναρξη λειτουργίας της σχολής (1987) έως σήμερα (2020) έχουν αποφοιτήσει 750 διπλωματούχοι Μηχανικοί Ορυκτών Πόρων οι οποίοι απασχολούνται σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων (μεταλλευτική και ενεργειακή βιομηχανία, τεχνικά έργα, έρευνα, εκπαίδευση, κρατικές υπηρεσίες, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης κ.ά.) τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη διασύνδεση των αποφοίτων της με την αγορά εργασίας και μέσω του Γραφείου Διασύνδεσης και Σταδιοδρομίας του Πολυτεχνείου Κρήτης διενεργεί έρευνες επαγγελματικής απασχόλησης και παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στους αποφοίτους για μια επιτυχημένη επαγγελματική σταδιοδρομία.
Επαγγελματικά δικαιώματα Μηχανικού Ορυκτών Πόρων
1. Ως Μηχανικός Ορυκτών Πόρων νοείται ο μηχανικός που ασχολείται με τη μεταλλευτική τεχνολογία, τη μηχανική πετρελαίου, τη γεωτεχνολογία, τη γεωτεχνική μηχανική, τις γεωλογικές επιστήμες, την περιβαλλοντική μηχανική, το γεωπεριβάλλον, τη μεταλλουργία και την τεχνολογία υλικών. Στο γνωστικό αντικείμενο του Μηχανικού Ορυκτών Πόρων περιλαμβάνονται:
α. Βασικό επιστημονικό υπόβαθρο: Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Μηχανική, Γεωλογία, Κοιτασματολογία, Ορυκτολογία, Προγραμματισμός και Εφαρμογές Η/Υ, Ανθρωπιστικές επιστήμες.
β. Έρευνα, εντοπισμός, εξόρυξη, παραγωγή και αξιοποίηση ορυκτών και ενεργειακών πρώτων υλών, ταμιευτήρων υδρογονανθράκων (πετρελαίου και φυσικού αερίου) και γεωθερμικών πεδίων.
γ. Σχεδιασμός, ανάπτυξη και λειτουργία μεταλλείων,λατομείων και βιομηχανικών εγκαταστάσεων που αξιοποιούν ορυκτές πρώτες ύλες, μαζί με τα βοηθητικά και
συνοδευτικά αυτών έργα.
δ. Εντοπισμός και εκμετάλλευση, προστασία και απορρύπανση υπόγειων υδροφορέων.
ε. Γεωτεχνική Μηχανική.
στ. Περιβαλλοντική Μηχανική.
ζ. Μηχανική γεωτρήσεων.
η. Μεταλλουργικές διεργασίες (εξαγωγικής και φυσικής μεταλλουργίας).
θ. Μεταλλοτεχνία, μορφοποίηση μετάλλων και κραμάτων, συγκολλήσεις.
ι. Τεχνολογία κεραμικών, υάλου, ηλεκτρονικών υλικών.
ια. Υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας.
ιβ. Διαχείριση της ποιότητας.
ιγ. Διαχείριση Τεχνικών Έργων, τεχνική οικονομική, μέσα παραγωγής τεχνικών έργων, οργάνωση εργοταξίου, κατασκευαστικές μέθοδοι, διοίκηση και οργάνωση έργων και κατασκευών, έλεγχος και διασφάλιση ποιότητας, ασφάλεια έργων, διαχείριση κινδύνων, βελτιστοποίηση συστημάτων.
2. Ο Μηχανικός Ορυκτών Πόρων έχει τα εξής επαγγελματικά δικαιώματα:
α. Εκπόνηση Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων και Περιφερειακών Ειδικών Πλαισίων για τις ορυκτές πρώτες ύλες.
β. Εκπόνηση μελετών χωροθέτησης μεταλλουργικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων εξόρυξης ορυκτών πρώτων υλών και κατάρτιση γενικής διάταξης (Master Plan).
γ. Εκπόνηση μελετών μεταλλικών εγκαταστάσεων σε χώρους εξορυκτικής δραστηριότητας όπου δεν απαιτείται θεμελίωση και αντισεισμικός υπολογισμός.
δ. Εκπόνηση μελετών Υδρογεωλογίας και Υπόγειων Υδάτων.
ε. Εκπόνηση Γεωτεχνικών Μελετών και Ερευνών. στ. Εκπόνηση μελετών υπόγειων Τεχνικών έργων.
ζ. Διαχείριση και εκτίμηση (αξιών εγκαταστάσεων και εξοπλισμού, τρωτότητας, ιακινδύνευσης).
η. Εκπόνηση μελετών εγκαταστάσεων διεργασιών της βιομηχανίας για εμπλουτισμό.
θ. Ανάπτυξη, σχεδιασμός υλικών και έλεγχος ποιότητας.
ι. Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών κατεργασίας και μορφοποίησης μετάλλων και κραμάτων.
ια. Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών παραγωγής και επεξεργασίας μεταλλουργικών κόνεων, σύνθετων και άλλων υλικών.
ιβ. Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών παραγωγής πυρίμαχων υλικών, κεραμικών προϊόντων και προϊόντων υάλου, παραγωγής τσιμέντου, μονωτικών και πληρωτικών υλικών, κονιαμάτων, κ.λπ.
ιγ. Εκπόνηση μελετών μεταλλουργικών, μεταλλευτικών εγκαταστάσεων της μεταποιητικής βιομηχανίας.
ιδ. Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευμάτων πλην Ηλεκτρολογικών Μηχανολογικών και Ναυπηγικών μελετών.
ιε. Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις άντλησης αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου πλην ηλεκτρολογικών, μηχανολογικών και ναυπηγικών μελετών.
ιστ. Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις συλλογής, επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων, αποβλήτων και ανάκτησης υλικών.
ιζ. Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης επικίνδυνων υλικών καθώς και σε κρυογενικές εγκαταστάσεις
ιη. Εκπόνηση μελετών σε εγκαταστάσεις που υπόκεινται σε ακτινοβολία.
ιθ. Εκπόνηση μελετών ενεργειακής απόδοσης, αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας εγκαταστάσεων (βιομηχανίες, κτήρια κ.λπ.).
κ. Ενεργειακοί έλεγχοι/επιθεωρήσεις.
κα. Εκπόνηση μελετών και ερευνών γεωθερμικών πεδίων (χαμηλής, μέσης και υψηλής ενθαλπίας) καθώς και ενεργειακών συστημάτων αβαθούς γεωθερμίας.
κβ. Εκπόνηση μελετών σχεδιασμού κατεργασιών (μεταλλουργικών, μεταλλοτεχνικών) και αξιοποίηση βιομηχανικών ορυκτών πρώτων υλών για τη δημιουργία τυποποιημένων βιομηχανικών υλικών και προϊόντων (κεραμικά πυρίμαχα, γυαλιά, κοντάματα κ.λπ.).
κγ. Εκπόνηση Περιβαλλοντικών μελετών και μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης.
κδ. Εκπόνηση μελετών αποκατάστασης μετά από βιομηχανικά ατυχήματα και συναφείς καταστροφές (π.χ.απορρύπανση εδαφών, υπόγειων νερών, κ.ά.).
κε. Εκπόνηση μελετών αποκατάστασης περιβάλλοντος σε εγκαταλελειμμένους μεταλλευτικούς, μεταλλουργικούς και άλλους βιομηχανικούς χώρους.
κστ. Εκπόνηση μελετών εγκαταστάσεων υγιεινής,ασφάλειας και προστασίας από πυρκαγιές και εκρήξεις (όπως SEVESO, ΒΑΜΕ, ΑΤΕΧ).
κζ. Εκπόνηση Γεωλογικών και Γεωφυσικών Μελετών και Ερευνών.
κη. Εκπόνηση Μεταλλευτικών Μελετών και Ερευνών. κθ. Εκπόνηση μελετών και ερευνών εκμετάλλευσης ταμιευτήρων υδρογονανθράκων και αξιοποίησης αυτών για αποθήκευση υδρογονανθράκων και διοξειδίου του άνθρακα.
λ. Εκπόνηση μελετών για ειδικά υπόγεια έργα όπως αποθηκευτικοί χώροι, δεξαμενές, χώροι διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ.
λα. Εκπόνηση μελετών χρήσης εκρηκτικών υλών σε εξορυκτικά και τεχνικά έργα και καθαιρέσεις κατασκευών.
λβ. Εκπόνηση μελετών βιομηχανιών για εγκαταστάσεις εμπλουτισμού, ή/και επεξεργασίας ορυκτών πρώτων υλών και δευτερογενών πρώτων υλών, αδρανών υλικών και άλλων δομικών υλικών και ασφαλτικών.
λγ. Εκπόνηση μελετών συγκολλήσεων και μη καταστρεπτικού ελέγχου έργων, αγωγών, μεταλλικών κατασκευών κ.ά.
λδ. Εκπόνηση Μελετών και Υλοποίηση Έργων πάσης φύσεως γεωτρήσεων.
λε. Εκπόνηση μελετών για εγκαταστάσεις παραγωγής, αποθήκευσης, καταστροφής και διακίνησης εκρηκτικών υλών
λστ.Εκπόνηση μελετών επιλογής καταλληλότητας μετάλλων, κραμάτων, υλικών για απαιτητικές χρήσεις και αντίξοες συνθήκες (πχ. έκθεση σε υψηλή πίεση, σε υψηλές ή εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες, σε δυναμικές καταπονήσεις, για αντοχή σε περιπτώσεις σεισμών,κακόβουλων πράξεων, τρομοκρατικών ενεργειών κ.τ.λ., κράματα με υπερυψηλή αντοχή, με αντοχή σε εκτριβή ή έντονα αντιδιαβρωτική δράση κ.ά.).
Κοινές δραστηριότητες μηχανικής
Ο διπλωματούχος μηχανικός ασκεί τις εξής κοινές δραστηριότητες μηχανικής:
α. Επίβλεψη εφαρμογής/εκτέλεσης/υλοποίησης των μελετών, των οποίων έχουν το δικαίωμα εκπόνησης.
β. Ανάλυση και σχεδιασμός έργων/προϊόντων/συστημάτων.
γ. Σύνταξη φακέλου έργου.
δ. Έλεγχος, επιθεώρηση, λειτουργία και συντήρηση τεχνικών έργων/εγκαταστάσεων.
ε. Κατασκευή/υλοποίηση τεχνικών έργων/εγκαταστάσεων.
στ. Διοίκηση και διαχείριση έργων συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών.
ζ. Διοίκηση παραγωγής.
η. Συντονισμός ομάδας μελέτης/επίβλεψης/έργου.
θ. Εκπόνηση μελετών επιχειρησιακής οργάνωσης και έρευνας.
ι. Εκπόνηση τεχνικοοικονομικών μελετών/μελετών σκοπιμότητας/μελετών βιωσιμότητας/βελτιστοποίηση συστημάτων.
ια. Εκπόνηση και εφαρμογή μελετών χρονικού προγραμματισμού και προγραμματισμός.
ιβ. Σχεδιασμός συστημάτων, διαχείριση και εφαρμογές ελέγχου ολικής ποιότητας υλικών, έργων και εργασιών.
ιγ. Διασφάλιση ποιότητας σε προϊόντα, διαδικασίες, συστήματα και έκδοση Σημάτων Ποιότητας και Λειτουργίας.
ιδ. Σχεδιασμός, εγκατάσταση, πιστοποίηση, διαχείριση και επιθεώρηση συστημάτων ποιότητας.
ιε. Ανάπτυξη και σχεδιασμός συστημάτων διαχείρισης περιβάλλοντος, ενέργειας, ασφάλειας - υγιεινής.
ιστ. Εκτίμηση επαγγελματικού κινδύνου και σύνταξη ΣΑΥ-ΦΑΥ.
ιζ. Υπηρεσία τεχνικού ασφάλειας της εργασίας.
ιη. Υπηρεσία τεχνικού συμβούλου και σύνταξη τεχνικών εκθέσεων.
ιθ. Πραγματογνωμοσύνη, διαιτησία και διαμεσολάβηση.
κ. Εκτίμηση, παρακολούθηση, διαχείριση και αποτίμηση κινδύνου (φυσικές καταστροφές, βιομηχανικά ατυχήματα κ.λ.π.).
κα. Σχεδιασμός, ανάπτυξη, εγκατάσταση και εφαρμογή μεθόδων μη καταστροφικού ελέγχου σε πραγματική κλίμακα και πραγματικό χρόνο.
κβ. Εκπαίδευση - Διδασκαλία και Έρευνα.
κγ. Διαχείριση, παρακολούθηση και αξιολόγηση αναπτυξιακών προγραμμάτων και έργων.
κδ. Εκπόνηση τομεακών και κλαδικών αναπτυξιακών μελετών.
κε. Εκπόνηση στρατηγικών και επιχειρησιακών σχεδίων και προγραμμάτων. κστ. Εκπόνηση και επίβλεψη μελετών αποξήλωσης/καθαίρεσης/κατεδάφισης εξοπλισμού/εγκαταστάσεων/κτηρίων.